In gesprek met Dirk Zeilstra, Jurist Handhaving bij de gemeente Amsterdam in opdracht van Lodewijck Groep.
Het aantal toeristen en dagjesmensen dat Amsterdam bezoekt stijgt. Dat is mooi, want Amsterdam heeft veel te bieden. Maar de toename van het aantal bezoekers dat onze hoofdstad bezoekt, heeft ook een keerzijde. De afgelopen jaren verschenen in panden steeds meer winkels die zich richten op toeristen. Hierbij gaat het om veel gelijksoortige winkels met hoge winstmarges op bijvoorbeeld ijs, kaas, Nutella-producten, churros en (stroop-)wafels. Voor algemene winkels als de bakker, slager, groenteboer en speciaalzaken zijn de stijgende huurprijzen steeds moeilijker op te brengen. Amsterdam wil de stad en haar inwoners hiertegen beschermen en wil de winkeldiversiteit niet verder laten afnemen. Het op peil houden van de leefbaarheid van het centrumgebied is het doel.
Paraplubestemmingsplan
Vanaf 6 oktober 2017 geldt een verbod op (nieuwe) toeristenwinkels, eetwinkels en voorzieningen gericht op entertainment. Eerst via een voorbereidingsbesluit en inmiddels via het paraplubestemmingsplan: “Bestemmingsplan Winkeldiversiteit Centrum”. Diverse andere gebruiksvormen, zoals smartshops, minisupermarkten, souvenirwinkels, headshops, seedshops, growshops, automatenhallen en massagesalons waren al eerder “bevroren”.
“Volgens de definitie van “toeristenwinkel” zijn de reclame-uiting, presentatie en het assortiment en/of de bedrijfsvoering van de winkel gericht op toeristen en/of dagjesmensen. Het assortiment is vaak erg eenzijdig. Door handhaving van het bestemmingsplan proberen we het winkelaanbod in de binnenstad aantrekkelijk en divers te houden.”
“Dat een dergelijke “branchering” onder bepaalde voorwaarden mogelijk is, volgt onder meer uit het Besluit ruimtelijke ordening (Bro), waarin (anders dan voorheen) expliciet is bepaald dat het bestemmingsplan ten behoeve van een goede ruimtelijke ordening regels kan bevatten met betrekking tot branches van detailhandel en horeca. Relatief recent is dit bevestigd in rechtspraak inzake de Dienstenrichtlijn “, licht Dirk Zeilstra toe. Dirk is namens Lodewijck Groep op verzoek van de gemeente Amsterdam als Jurist Handhaving aangesteld om samen met de projectleider en het team vanuit juridisch oogpunt te handhaven op het Bestemmingsplan Winkeldiversiteit Centrum.
Ter illustratie
“Het groeiend aantal toeristen en dagjesmensen werkt deze ontwikkeling in de hand. Prognoses gaan uit van een toename van het aantal bezoekers aan Amsterdam. De verwachting is dat het aantal mensen dat Amsterdam bezoekt zal toenemen van 17 miljoen in 2017 naar 23 miljoen in 2025.”
Ondernemers spelen op deze groei van het aantal toeristen in en zien telkens weer nieuwe mogelijkheden om aan toeristen en dagjesmensen te verdienen. Als geen actie wordt ondernomen zal het aantal ondernemingen dat zich richt op toeristen verder toenemen. (Bron: toelichting bestemmingsplan Winkeldiversiteit).
Dirk vervolgt: “Volgens de definitie van “toeristenwinkel” zijn de reclame-uiting, presentatie en het assortiment en/of de bedrijfsvoering van de winkel gericht op toeristen en/of dagjesmensen. Het assortiment is vaak erg eenzijdig. Denk bijvoorbeeld aan kaaswinkels met alleen voorverpakte kazen met Engelstalige stickers “ready to fly”. Door handhaving van het bestemmingsplan proberen we het winkelaanbod in de binnenstad aantrekkelijk en divers te houden. Interessant is dat enkele jaren terug bijvoorbeeld de ijswinkel nog een aanwinst werd gevonden. Een succesformule wordt eenvoudigweg gekopieerd. Met de hoge winstmarges kunnen de hoge huurprijzen voldaan worden. Dit doet de prijzen verder stijgen en vergroot de “monocultuur”. Het probleem zit hem dan ook vaak niet in het soort winkel, maar in de (beperking van de) winkeldiversiteit en daarmee van de leefbaarheid.”
“Zo ben ik ook meegegaan, de straat op, met de toezichthouders in het betreffende winkelgebied. We werken met elkaar samen om punten te signaleren en hierover te communiceren. En vanuit mijn werkplek kijk ik op het gebied, op mijn weg naar kantoor en in pauzes begeef ik mij letterlijk binnen het gebied. De gemeente Amsterdam heeft zeker niet als doel dat winkels weggaan, maar wel dat iedereen zich netjes aan de regels houdt.”
Unieke opdracht
“Een uitdagende opdracht,” vindt Dirk. “Ik heb voor Lodewijck Groep in de afgelopen jaren al diverse juridische functies vervuld bij o.a. de gemeenten Diemen, Houten en De Ronde Venen. Dit is voor mij de eerste opdracht in onze hoofdstad. Een erg mooie opdracht, eigenlijk ook wel een die uniek is. Zo vaak gebeurt het niet dat er via een bestemmingsplan zo specifiek wordt bepaald welke categorieën winkels wel en niet zijn toegestaan. Juridisch gezien is dit voor mij erg interessant en binnen het juridische vakgebied ook vrij ‘nieuw’. Er is volop rechtspraak in ontwikkeling door verschillende lopende zaken en door het nieuwe karakter van de regelgeving. Ik werk nauw samen met een collega-jurist handhaving en de projectleider en ook met de toezichthouders. Zo ben ik ook meegegaan, de straat op, met de toezichthouders in het betreffende winkelgebied. We werken met elkaar samen om punten te signaleren en hierover te communiceren. En vanuit mijn werkplek kijk ik op het gebied, op mijn weg naar kantoor en in pauzes begeef ik mij letterlijk binnen het gebied. De gemeente Amsterdam heeft zeker niet als doel dat winkels weggaan, maar wel dat iedereen zich netjes aan de regels houdt.”
Lodewijck Groep is raamcontractant van de gemeente Amsterdam voor functies op het gebied van Ruimtelijke Ordening, Bestuurs- & Omgevingsrecht en heeft hiervoor regelmatig vacatures. Wil je eens van gedachten wisselen of Lodewijck Groep jou kan helpen bij je volgende stap in je carrière? Of bent u als opdrachtgever benieuwd naar onze dienstverlening en kandidaten? Neem dan contact met ons op, dan plannen we graag een afspraak in.
